Το ποδόσφαιρο στο κορυφαίο του επίπεδο είναι πράγματι μια μπίζνα δισεκατομμυρίων από την οποία όμως και οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές έχουν πλουτίσει αδιαμαρτύρητα. Γράφει ο Κώστας Κεφαλογιάννης.
Η σοκαριστική κατάρρευση του Κρίστιαν Έρικσεν και η λυτρωτική σωτηρία του, αποτελούν ήδη, δίχως συναγωνισμό, την μεγαλύτερη αθλητική ιστορία όχι μόνο του Euro αλλά ολόκληρου του 2021 τουλάχιστον.
Οι στιγμές που ακολουθήσαν την πτώση του Δανού ποδοσφαιριστή στο χορτάρι, δεν θα ξεχαστούν ποτέ. Και παρά την δεδομένη υπερβολή που προφανώς θα τυλίξει από εδώ κι εμπρός οτιδήποτε σχετίζεται με το περιστατικό, την κρίσιμη ώρα, όλα έγιναν ψύχραιμα ,με μέτρο, σοβαρότητα και απόλυτη αφοσίωση στον ποδοσφαιριστή – από τις πρώτες ενέργειες του αρχηγού Κιέρ μέχρι την συγκλονιστική ασπίδα προστασίας των ποδοσφαιριστών της Δανίας γύρω από τον συμπαίκτη τους και από την ετοιμότητα του ιατρικού τιμ μέχρι το συγκινητικό κλίμα στις εξέδρες, τα πάντα εξελίχθηκαν σε ένα μάθημα παιδείας, ήθους, οργάνωσης, άψογης διαχείρισης κρίσεων. Ένας κρίκος στην αλυσίδα να είχε στραβώσει, ενδεχομένως το αποτέλεσμα να ήταν διαφορετικό. Ευτυχώς, δεν στράβωσε.
Κι έτσι σήμερα είμαστε ήδη στην επόμενη μέρα με τον Έρικσεν ζωντανό και την συζήτηση για τις αιτίες της κατάρρευσής του να εντείνεται, ξεπερνώντας φυσικά τα επιστημονικά δεδομένα – θέλω να πω, ουδείς έχει αυτήν την στιγμή στοιχεία για να συνδέσει το καρδιακό επεισόδιο του μέσου της Ίντερ με την υπερβολική καταπόνηση των ποδοσφαιριστών.
Ωστόσο ακόμα κι αν αυτή είναι μια κουβέντα -σε πρώτη φάση τουλάχιστον και φαινομενικά –άσχετη με το περιστατικό, ταυτόχρονα είναι και μια κουβέντα που αξίζει πραγματικά να γίνει. Άλλωστε την αφορμή μας την δίνει και η ίδια η ΟΥΕΦΑ που ουσιαστικά επέβαλλε στους Δανούς και στους Φινλανδούς να επιστρέψουν στο γήπεδο το βράδυ του Σαββάτου και να συνεχίσουν αυτό το παρ’ ολίγον καταραμένο παιχνίδι (τυπικά τους έδωσε την επιλογή να το παίξουν την επόμενη ημέρα το μεσημέρι αλλά αυτό ήταν ακόμα χειρότερο για μια σειρά από λόγους). Ο Σμάιχελ ξέσπασε μετά το ματς και είχε κάθε δίκιο. Οι φίλαθλοι σε ολόκληρο τον κόσμο επανέφεραν το #againstmodernfootball. Η απέχθεια για τις απάνθρωπες πρακτικές της ΟΥΕΦΑ και της FIFA, αλλά και των μεγάλων ποδοσφαιρικών λιγκών, οι οποίες έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό καλεντάρι, φτάνοντας τους παίκτες στα όριά τους, χτύπησε κόκκινο.
Όλα τα παραπάνω είναι σωστά. Στον βωμό του χρήματος (τηλεοπτικά δικαιώματα, χορηγίες, εισιτήρια, merchandise ) έχει στηθεί μια κρεατομηχανή, με βασικό καύσιμο τους ίδιους τους αθλητές. Οι οποίοι, άραγε, είναι άμοιροι ευθυνών;
Για να το δούμε λίγο. Την σεζόν 2019-2020, για πρώτη φορά στην ιστορία της Πρέμιερ Λιγκ, η μέση ετήσια αμοιβή των ποδοσφαιριστών ξεπέρασε τα 3 εκατομμύρια λίρες. Για την ακρίβεια πλησίασε τα 4 εκατομμύρια. Μέσος εβδομαδιαίος μισθός 61.024 λίρες. Η Μάντσεστερ Σίτι πλήρωνε κατά μέσο όρο 134.000 λίρες την εβδομάδα στους ποδοσφαιριστές της, 6,98 εκατομμύρια τον χρόνο.
Η Μπαρτσελόνα έδινε 9,83 εκατομμύρια λίρες τον χρόνο (με τον δικό της μέσο όρο πάντως να ανεβαίνει εξαιτίας του τεράστιου συμβολαίου του Μέσι) στους δικούς της παίκτες. Η Ρεάλ Μαδρίτης 8,9 εκατομμύρια λίρες τον χρόνο , η Γιουβέντους 8,08 και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 7,65.
Σε δολάρια, η Πρέμιερ Λιγκ πλήρωνε κατά μέσο όρο 3,98 εκατομμύρια στους ποδοσφαιριστές της την σεζόν 2019-2020, η Λα Λίγκα 2,55 εκατομμύρια, η Σέριε Α 2,23 εκατομμύρια, η Μπουντεσλίγκα 1,98 εκατομμύρια και το Σαμπιονά 1,21.
Τα αντίστοιχα νούμερα για την προβληματική σεζόν 2020-2021, όπου υπήρξαν περικοπές συμβολαίων δεν είναι ακόμα απολύτως ξεκάθαρα. Σε γενικές γραμμές όμως το πιάνετε το μοτίβο: τα νούμερα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο έχουν εκτοξευθεί, η Πρέμιερ Λιγκ συγκρίνεται μισθολογικά με τις κορυφαίες αμερικάνικες επαγγελματικές λίγκες, τα χρήματα που δίνονται στους ποδοσφαιριστές, είτε μιλάμε για συμβόλαια, είτε για μεταγραφές, είναι σε πολλές περιπτώσεις εξωφρενικά.
Με πιο απλά λόγια η αγορά του ποδοσφαίρου έχει ξεφύγει από κάθε λογική. Οι παίκτες που δικαίως διαμαρτύρονται για το εξοντωτικό πρόγραμμα, πληρώνονται επί της ουσίας αδρά από αυτό: χωρίς περιοδείες στην Ασία, χωρίς τηλεοπτικά δικαιώματα με ασφυκτικές απαιτήσεις, χωρίς την στήριξη των χορηγών, τα συμβόλαιά τους θα παρέμεναν σε πολύ πιο χαμηλά επίπεδα. Το ανθρωποκεντρικό καλεντάρι εν ολίγοις, ένα καθ’ όλα δίκαιο αίτημα, θα επιφέρει και «γήινους» μισθούς.
Ωραίες οι διαμαρτυρίες λοιπόν, στην θεωρία. Στην πράξη οι παίκτες έχουν αποδεχτεί τα δεδομένα, και όχι επειδή δεν μπορούν να πράξουν αλλιώς. Δεν μιλάμε άλλωστε για τους ανώνυμους εργάτες σε μια αποθήκη πολυεθνικής, που φοβούνται να αντιδράσουν μην τυχόν χάσουν την κακοπληρωμένη δουλειά τους. Μιλάμε για σούπερ σταρ με τεράστια βάση οπαδών και μεγάλη κοινωνική δύναμη. Αν δεν αντιδρούν δυναμικά και συντονισμένα, είναι, φοβάμαι, επειδή έχουν βολευτεί στις τεράστιες αμοιβές τους.
Να το θέσω πιο πρακτικά: το Μουντιάλ του Κατάρ είναι μια φριχτή και αιματοβαμμένη ιστορία ντροπής. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους στα θεμέλια του. Επιπλέον, για πρώτη φορά θα πραγματοποιηθεί στην μέση της σεζόν, κάνοντας τα αγωνιστικά χρονοδιαγράμματα ακόμα πιο σκληρά για όλους.
Πόσοι τοπ ποδοσφαιριστές πιστεύετε ότι θα το μποϊκοτάρουν; Πόσοι θα ρισκάρουν να χάσουν εκατομμύρια ευρώ από χορηγούς και σπόνσορες, είτε για να διαμαρτυρηθούν για τον θάνατο των εργατών, είτε, έστω για να προστατεύσουν την υγεία τους;
Εδώ θα είμαστε να τους μετρήσουμε.
Η συζήτηση για τον επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, ασφαλώς πρέπει να ξεκινήσει άμεσα Η ΟΥΕΦΑ και η ΦΙΦΑ όμως θα προσέλθουν σε αυτήν μόνο αν αναγκαστούν. Οι ποδοσφαιριστές μπορούν να τις αναγκάσουν.
Αρκεί βέβαια να είναι αρκετά αποφασισμένοι πρώτοι οι ίδιοι να σπάσουν τον φαύλο κύκλο του χρήματος.
Εύκολο να το λες, δύσκολο να το κάνεις.